plazma örnekleri ne demek?

Plazma örnekleri, tıbbi laboratuvarlarda sıklıkla kullanılan ve kanın sıvı kısmını temsil eden biyolojik materyallerdir. Plazma, kan hücreleri (alyuvarlar, akyuvarlar ve trombositler) uzaklaştırıldıktan sonra geriye kalan sıvıdır. Plazma örnekleri, çeşitli hastalıkların teşhisi, izlenmesi ve araştırılması için önemlidir.

Plazma Elde Edilmesi:

Plazma, tam kan örneğinin bir antikoagülan (pıhtılaşmayı önleyici madde) içeren bir tüpe alınması ve ardından santrifüj işlemine tabi tutulmasıyla elde edilir. Antikoagülanlar, kanın pıhtılaşmasını engelleyerek plazmanın ayrılmasını sağlar. En sık kullanılan antikoagülanlar arasında EDTA (Etilendiamin Tetraasetik Asit), sitrat ve heparin bulunur. Kullanılan antikoagülan türü, yapılacak teste göre değişebilir.

Plazma İçeriği:

Plazma, yaklaşık %92 sudan, %7 proteinlerden (albumin, globulinler, fibrinojen vb.) ve %1 elektrolitler, glikoz, lipidler, hormonlar, vitaminler ve atık ürünler gibi diğer maddelerden oluşur. Bu bileşenlerin miktarı, kişinin sağlık durumu hakkında önemli bilgiler sunar.

Plazma Örneklerinin Kullanım Alanları:

• Biyokimya Testleri: Glikoz, kolesterol, trigliserit, enzimler (örneğin, karaciğer enzimleri), elektrolitler ve diğer metabolitlerin ölçümü için kullanılır. Bu testler, diyabet, karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları, kalp hastalıkları ve diğer metabolik bozuklukların teşhisinde ve izlenmesinde yardımcı olur.
• Koagülasyon Testleri: Plazma, kanın pıhtılaşma yeteneğini değerlendirmek için kullanılır. Protrombin zamanı (PT), aktive parsiyel tromboplastin zamanı (aPTT) ve fibrinojen seviyesi gibi testler, kanama bozukluklarının ve tromboz riskinin değerlendirilmesinde önemlidir.
• İmmünoloji Testleri: Antikorlar, antijenler ve immün kompleksler gibi immünolojik belirteçlerin ölçümü için kullanılır. Bu testler, enfeksiyon hastalıkları, otoimmün hastalıklar ve alerjik reaksiyonların teşhisinde ve izlenmesinde kullanılır.
• Moleküler Biyoloji Testleri: DNA, RNA ve proteinlerin analizi için kullanılır. Genetik hastalıkların teşhisi, kanser tanısı ve tedavi takibi gibi alanlarda kullanılır.
• İlaç Düzeyi Takibi: Bazı ilaçların plazma konsantrasyonlarının ölçümü, tedavi etkinliğinin ve güvenliğinin sağlanması için önemlidir.

Plazma Saklama ve İşleme:

Plazma örnekleri, testlerin doğruluğunu sağlamak için uygun koşullarda saklanmalı ve işlenmelidir. Genellikle, plazma örnekleri -20°C veya -80°C'de saklanır. Bazı testler için, plazma örneklerinin hemen işlenmesi gerekebilir.

Önemli Kavramlar:

• Antikoagülan
• Santrifüj
• Biyokimya
• Koagülasyon
• İmmünoloji
• Moleküler%20Biyoloji